Jeśli jakiś mężczyzna wyraża się źle o kobietach, to znaczy, że sam ma ze sobą problem… (Ocean odrzuconych t. 1 i t 2 Magdalena Knedler)

Po kilku przeczytanych książkach Magdaleny Knedler byłam niemal pewna, że doskonale wiem, czego mogę się spodziewać po najnowszej książce. Po dość lekkiej Dziewczynie z daleka, nieco trudniejszej Historii Adeli,  poruszającej Tylko oddech i genialnej Twarzy Grety di Biase, w moje ręce wpadła dylogia Ocean odrzuconych. I co? Całkowite zaskoczenie.

Fabuła

Akcja w powieści toczy się dwutorowo. Rozpoczynamy w 1947 roku spotkaniem z Lotte Seidemann-Aber w małym mieszkaniu we Wrocławiu, aby za chwilę na kartach jej pamiętnika przenieść się do Wiednia z 1915 roku. Kim tak naprawdę jest Charlotte? Co robiła w Wiedniu? I dlaczego jest we Wrocławiu? O tym przeczytacie w dwóch tomach Oceanu Odrzucenia – Córka jubilera i Klątwa wiecznego tułacza.

Charlotte-Lotte

Drobna, piegowata i rudowłosa siedemnastolatka wychowuje się w Wiedniu w pięknej willi w centrum miasta wraz z ciotką i ojcem.  Z tym ostatnim łączy ją zamiłowanie do biżuterii i wrażliwość artystyczna. Rzadko spędza czas z ojcem, ponieważ posiada on salon jubilerski w Warszawie i często wyjeżdża do Polski doglądać biznesu. Jednak pasja projektowania zbliża ich do siebie. Wychowaniem Lotte oraz kształtowaniem jej gustu literackiego i spojrzenia na społeczne problemu zajmuje się ciotka, która prowadzi tzw. otwarty salon. Na spotkania u niej przychodzą ówcześni pisarze i wielkie umysły literatury.

Dorastanie w towarzystwie dorosłych osób sprawia, że dziewczyna jest nad wyraz dojrzała. Pomimo tego, że ciotka pozwala słuchać jej rozmów o polityce, feminizmie i problemach nizin społecznych, to Lotte w pewnym sensie jest trzymana pod kloszem, nie mając bezpośredniej styczności z innymi warstwami społecznymi. Wychowana w takich okolicznościach siedemnastolatka po raz pierwszy na własnej skórze doświadcza tragedii i ogromu zniszczenia I Wojny Światowej.

Korzenie żydowskie

Magdalena Knedler obdarzając Charlotte ojcem Żydem, a jednocześnie Polakiem pozwoliła na głębsze spojrzenie na kwestię antysemityzmu, ale z perspektywy bogatej elity wiedeńskiej. Do tej pory miałam okazje czytać lektury, które dotykały problemu globalnie – bez znaczenia na pozycję społeczną. Tutaj autorka kreśli losy osób, które posiadały wysoką pozycję w państwie. Delikatny niepokój, ale przede wszystkim niedowierzanie – to była najczęstsza reakcja bogatych i wpływowych Żydów na działania Niemiec. 

Zresztą myślę, że taka reakcja doskonale odzwierciedla, jak wielkim zaskoczeniem okazały się brutalne decyzje Hitlera o eksterminacji poszczególnych nacji. We mnie do tej pory wzbudza zdziwienie i zszokowanie fakt, na jak wielką skalę Adolf Hitler czy Stalin mogli pozwolić sobie na mordowanie z zimną krwią milinów ludzi bez większych konsekwencji i reakcji ze strony innych krajów. Prawdopodobnie wiązało się to równiez z tym, że nikt (podobnie jak w Oceanie odrzuconych) nie wierzył, że to wszystko się dzieje naprawdę.

.

Tło historyczne

Sama opowieść o życiu Lotte, jej niezwykłe losy i niestandardowe decyzje (jak na kobietę na początku XX wieku) zaskakują szczegółowością i zwrotami akcji. Trudno się oderwać od czytania. Jednak niesamowite wrażenie robi dopiero naszkicowana z rozmachem historia, która jest tutaj tłem dla fabuły. Prawdziwe sytuacje i osoby, decydujące momenty historyczne i ich wpływ na bohaterów. I wojna światowa, II wojna światowa, dojście do władzy Hitlera, nastroje antysemickie, obalenie monarchii w Austro-Węgrach to jedne z najważniejszych wydarzeń, jakie mają miejsce na kartach powieści Oceanu odrzuconych. Autorka musiała poświecić naprawdę bardzo dużo czasu na tak szczegółowe przygotowanie tła historycznego. Czym po raz kolejny wzbudziła mój podziw.

W skrócie

Magdalena Knedler uwiodła mnie rozmachem historii, pięknym słowem i niuansami epoki Austro-Węgier. Ocean odrzuconych to barwna opowieść o świecie, który przeminął.  A po Córce jubilera i Klątwie wiecznego tułacza tylko się utwierdziłam w przekonaniu, że książki tej autorki to już światowy poziom literatury obyczajowej.  

Książki pod patronatem bloga Rudym spojrzeniem.